Bartosz Obermüller

Czy zastanawiało Cię kiedyś, jak duże korporacje radzą sobie z wykrywaniem i rozwiązywaniem problemów, które mogą wydawać się niewielkie, ale mają potencjał do wywołania efektu domina w całej organizacji? Historia jednej z najprostszych, a zarazem najbardziej rewolucyjnych metod analizy problemów zaczyna się w sercu japońskiego przemysłu samochodowego – w firmie Toyota. Jestem przekonany, że opowieść o początkach metody “Pięć dlaczego” i jej zastosowaniu nie tylko Cię zaciekawi, ale także okaże się przydatna w Twojej codziennej pracy czy zarządzaniu własnym biznesem.

Toyota, znana z innowacyjnego podejścia do produkcji i ciągłego doskonalenia procesów, w latach 70. XX wieku wprowadziła metodę “Pięć dlaczego” jako część swojego systemu produkcji. Za jej pomysłodawcę uważa się Taiichi Ohno, który postulował, że zadawanie prostej serii pytań “dlaczego?” prowadzi do dotarcia do korzeni problemu. Geniusz tej metody tkwi w jej prostocie – zamiast zadowalać się powierzchowną odpowiedzią, zachęca do głębszego zrozumienia przyczyn powstających komplikacji.

W dzisiejszych czasach, kiedy każdy z nas zmaga się z różnorodnymi wyzwaniami, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym, umiejętność efektywnego rozwiązywania problemów jest na wagę złota. W tym artykule chcę Ci pokazać, jak metoda “Pięć dlaczego”, pochodząca z hali produkcyjnej samochodów, może zostać z powodzeniem zastosowana w niemal każdej branży, w tym w rozwijaniu dedykowanych rozwiązań informatycznych. Zapraszam Cię do odkrycia, jak proste pytania mogą prowadzić do znalezienia trwałych i efektywnych rozwiązań.

Zasada działania metody “Pięć dlaczego”

Po zrozumieniu, skąd wzięła się metoda “Pięć dlaczego” i dlaczego zyskała taką popularność, szczególnie w kontekście filozofii ciągłego doskonalenia w Toyota Production System, przejdźmy teraz do sedna sprawy. Jak dokładnie ta prosta technika może przekształcić proces tworzenia oprogramowania? Dlaczego pytanie “dlaczego?” pięć razy z rzędu jest czymś więcej niż dziecięcą ciekawością, a staje się potężnym narzędziem w rękach programistów i zespołów projektowych?

Metoda “Pięć dlaczego” opiera się na prostym założeniu: by znaleźć prawdziwą przyczynę problemu, wystarczy pytać “dlaczego?” do momentu, aż dotrzemy do korzeni problemu. Proces ten może wyglądać banalnie, ale jego magia tkwi w prostocie. Przykładowo, gdy Twoja aplikacja przestaje działać, pierwsze “dlaczego?” może ujawnić problem z serwerem. Drugie “dlaczego?” może wskazać na przeciążenie serwera, a trzecie – na nieoptymalny kod aplikacji, który wymaga zasobów więcej niż jest to konieczne. Kontynuując, odkrywamy, że brak optymalizacji wynika z nieuwzględnienia specyficznych przypadków użytkowania podczas projektowania aplikacji. Ostatecznie, piąte “dlaczego?” może prowadzić do wniosku, że w procesie planowania zabrakło wystarczającej analizy potrzeb użytkowników.

Zastosowanie w tworzeniu oprogramowania

Wykorzystanie metody “Pięć dlaczego” w tworzeniu oprogramowania jest nieocenione, szczególnie w kontekście projektów, które wymagają innowacyjnych i nietypowych rozwiązań. W mojej pracy nad dedykowanymi systemami często spotykam się z wyzwaniami, które na pierwszy rzut oka wydają się nie do pokonania. Dzięki zadawaniu serii pytań “dlaczego?”, mój zespół jest w stanie dotrzeć do źródła problemu, co pozwala na jego skuteczne rozwiązanie.

Przyjmijmy, że pracujesz nad systemem, który ma integrować funkcjonalności kilku urządzeń w spójną całość. Pierwsze problemy pojawiają się już na etapie komunikacji między urządzeniami. Zamiast od razu skupiać się na technicznych aspektach integracji, zacznij od zapytania “dlaczego komunikacja jest nieefektywna?”. Możliwe, że odpowiedź poprowadzi Cię do odkrycia, że urządzenia korzystają z różnych protokołów komunikacyjnych, co wymaga zastosowania adaptera lub pośrednika do translacji sygnałów. Idąc dalej, zastanów się, dlaczego urządzenia te zostały wybrane do integracji, mimo różnic w protokołach. Odpowiedź może leżeć w unikalnych funkcjach, które każde z nich oferuje, a których połączenie daje nową wartość dla użytkownika.

Korzyści dla klientów

Zastosowanie metody “Pięć dlaczego” w projektowaniu i tworzeniu oprogramowania nie tylko pomaga szybciej identyfikować i rozwiązywać problemy, ale także przynosi realne korzyści dla klientów. Poprzez dogłębne analizowanie przyczyn problemów, zespoły mogą opracowywać bardziej stabilne, wydajne i dopasowane do potrzeb użytkowników rozwiązania. To z kolei przekłada się na mniejszą liczbę błędów, niższe koszty utrzymania systemu i, co najważniejsze, zwiększoną satysfakcję użytkowników końcowych.

Ponadto, wykorzystanie tej metody wskazuje na głębokie zrozumienie problemów klienta i gotowość do znalezienia najbardziej efektywnych rozwiązań, co buduje zaufanie i postrzeganie marki jako eksperta w dziedzinie.

Teraz, gdy już wiesz, jak metoda “Pięć dlaczego” funkcjonuje w praktyce i jakie korzyści może przynieść Twojemu projektowi oraz klientom, przejdziemy do konkretnego studium przypadku, które pokazuje jej skuteczność w rozwiązywaniu realnych problemów w świecie IT.

Studium przypadku: Integracja systemów logistycznych

Czas na przedstawienie Ci konkretnego przykładu z mojej praktyki, który pokazuje, jak metoda “Pięć dlaczego” pozwoliła nam przejść przez proces identyfikacji i rozwiązania problemu, z którym borykaliśmy się w jednym z naszych projektów. Studium przypadku, o którym opowiem, dotyczy projektu integracyjnego, w którym mieliśmy za zadanie połączyć system zarządzania zamówieniami klienta z zewnętrznymi platformami logistycznymi. Z pozoru wydawało się to zadaniem standardowym, ale szybko napotkaliśmy na przeszkody.

Problem pojawił się, gdy zauważyliśmy, że zamówienia nie były przekazywane do platform logistycznych w oczekiwanym tempie. Naszą pierwszą reakcją mogłoby być skupienie się na debugowaniu kodu lub sprawdzeniu konfiguracji serwerów, ale zamiast tego zdecydowaliśmy się zastosować metodę “Pięć dlaczego”.

Pierwsze “Dlaczego?”

Dlaczego zamówienia nie są przekazywane w oczekiwanym tempie? Okazało się, że system zarządzania zamówieniami generował opóźnienia przy dużym obciążeniu.

Drugie “Dlaczego?”

Dlaczego system zarządzania zamówieniami generuje opóźnienia przy dużym obciążeniu? Ponieważ nie był optymalnie skalowany do obsługi wzrostu liczby transakcji.

Trzecie “Dlaczego?”

Dlaczego system nie był optymalnie skalowany? Ponieważ w fazie projektowania nie przewidziano, że liczba transakcji może gwałtownie wzrosnąć w krótkim czasie.

Czwarte “Dlaczego?”

Dlaczego nie przewidziano gwałtownego wzrostu liczby transakcji? Odkryliśmy, że w procesie analizy wymagań biznesowych nie wzięto pod uwagę danych historycznych i sezonowych szczytów sprzedaży klienta.

Piąte “Dlaczego?”

Dlaczego nie wzięto pod uwagę danych historycznych i sezonowych szczytów sprzedaży? Zespół projektowy nie miał dostępu do pełnych danych biznesowych klienta i nie zapytał o potencjalne warianty użycia systemu poza standardowymi operacjami.

To pięciostopniowe dochodzenie pozwoliło nam zrozumieć, że źródłem problemu nie jest aspekt techniczny, lecz brak dogłębnej analizy potrzeb biznesowych klienta w fazie planowania. Rozwiązaniem okazało się dodanie funkcji skalowania w zależności od obciążenia do systemu zarządzania zamówieniami oraz poprawa komunikacji z klientem w celu lepszego zrozumienia jego potrzeb i potencjalnych wariantów użycia systemu.

Podsumowanie

Przykład ten pokazuje, jak metoda “Pięć dlaczego” pomaga nie tylko w identyfikowaniu prawdziwych przyczyn problemów, ale także w kierowaniu naszych działań naprawczych w sposób, który rzeczywiście rozwiązuje problem. W tym przypadku, poprzez zrozumienie głębiej leżących przyczyn, byliśmy w stanie nie tylko rozwiązać bieżący problem, ale także uniknąć podobnych problemów w przyszłości, poprawiając nasze procesy planowania i komunikacji z klientem.

Stosowanie metody “Pięć dlaczego” w rozwoju oprogramowania, a także w innych obszarach biznesu, może znacząco przyczynić się do zwiększenia efektywności, jakości końcowego produktu i satysfakcji klienta. Dzięki temu prostemu narzędziu możemy głębiej zrozumieć problemy, z którymi się mierzymy, i znaleźć skuteczne rozwiązania, które są zgodne z rzeczywistymi potrzebami naszych klientów.

Mam nadzieję, że ten artykuł pokazał Ci wartość metody “Pięć dlaczego” i zainspirował Cię do jej wykorzystania w Twoich projektach. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak możemy pomóc rozwiązać Twoje specyficzne wyzwania w dziedzinie oprogramowania, skontaktuj się ze mną. Razem znajdziemy drogę do sukcesu Twojego projektu.

Udostępnij ten artykuł