Gdy Twojej firmie potrzebna jest gotówka – część 2

Poniższy artykuł jest kontynuacją tekstu poświęconego dostępnym sposobom pozyskiwania kapitału dla przedsiębiorstw.
Zapraszam także do lektury pierwszej części artykułu zatytułowanego Gdy Twojej firmie potrzebna jest gotówka.

Inwestorzy

Inwestorzy to grupa, o której chętnie myślimy pragnąc pozyskać kapitał do prowadzonej działalności. Wynika to głównie z tego, że inwestor udostępnia nam swoje środki stając się częścią naszej wizji i biorąc na siebie część ryzyka z tą wizją związanego. Oczywiście, możemy rozmawiać o sposobach zabezpieczenia kapitału, jaki inwestor wnosi – są tacy, którzy wzorem prywatnych funduszy pożyczkowych, wymagają twardego zabezpieczenia, są tacy, którzy po prostu chcą stać się partnerem w biznesie. Możemy też rozróżnić kwestię poziomu zaangażowania inwestorów, na inwestorów pasywnych i aktywnych. Pasywny zwykle wkłada środki i oczekuje zarobku w ustalonych odstępach czasu i wysokości. Aktywny najczęściej od pierwszego dnia angażuje się w biznes, pomaga, podpowiada, udostępnia swoją wiedzę i doświadczenie, często swoje zasoby, a także kontakty – wszystko po to, by maksymalizować zyski z realizowanego projektu.

Na potrzeby niniejszych rozważań podzielę inwestorów na kilka grup:

Inwestorzy prywatni

Myślę tu o tych osobach, którzy inwestują w różne projekty typu flipy, budowa nieruchomości, wszelkie przedsięwzięcia deweloperskie, itp., Zawsze z twardym zabezpieczeniem na nieruchomości lub innym majątku. I to ze stosunkowo niskim LTV. Owszem, wykładają kasę na realizację projektu, ale nie zainwestują w projekt technologiczny, nie podejmą ryzyka wejścia w udziały biznesu, nawet jeśli zapewniasz, że Twój biznes przyniesie kokosy. 

Jeśli szukasz gotówki obrotowej, która ma zapewnić Twojemu biznesowi rozwój – najprawdopodobniej ta grupa inwestorów nie jest dla Ciebie.

Aniołowie biznesu

Anioł biznesu (ang. business angel) to inwestor prywatny, zazwyczaj o znacznym doświadczeniu biznesowym, który udziela wsparcia finansowego i doradczego początkującym firmom. Anioł biznesu zwykle inwestuje własne środki w zamian za udziały w spółce lub umowę pożyczkową. Ich głównym celem jest wspieranie rozwoju przedsiębiorstw poprzez dostarczanie kapitału, know-how i wartościowej sieci kontaktów biznesowych.

Aniołowie biznesu są często aktywnymi mentorami dla przedsiębiorców, udzielając cennych wskazówek dotyczących zarządzania, strategii biznesowej, marketingu i rozwoju produktu. Dodatkowo, mogą oferować wartościowe połączenia z innymi przedsiębiorcami, inwestorami, ekspertami branżowymi i partnerami biznesowymi.

W porównaniu do innych źródeł finansowania, aniołowie biznesu często są bardziej elastyczni i skłonni do podjęcia większego ryzyka. Ich zaangażowanie może mieć także pozytywny wpływ na zdolność przedsiębiorstwa do pozyskania dalszego finansowania, np. od funduszy venture capital.

Aniołowie biznesu odgrywają istotną rolę w ekosystemie startupów i przedsiębiorczości, wspierając rozwój innowacyjnych projektów i przyczyniając się do tworzenia nowych miejsc pracy i wzrostu gospodarczego.

Aniołowie biznesu mogą występować jako indywidualni inwestorzy lub być stowarzyszeni w formy różnych organizacji. Inwestycja realizowana przez anioła biznesu indywidualnie, to zwykle konieczne jest przygotowanie wszelkich dokumentów inwestycyjnych od zera. Jeśli aniołowie biznesu inwestują w ramach jakiegoś zrzeszenia – organizacja zwykle dba o kwestie formalne i projekty bazowe wszelkich umów i dokumentów są zabezpieczone przez tę organizację.

Fundusze VC (venture capital)

W Polsce rynek VC jest stosunkowo młody, a jego dynamiczny rozwój związany jest z wejściem do Unii Europejskiej w 2004 roku, co otworzyło dostęp do funduszy UE i zachęciło zagranicznych inwestorów do lokowania kapitału w Polsce.

Fundusze VC chętnie inwestują w projekty startupowe o dużym potencjale wzrostu. Zasadą jest udostępnienie kapitału w zamian za udziały w dofinansowanej spółce startupowej. Jednocześnie fundusze oczekują, że wartość inwestycji zwróci się w postaci wielokrotnego zwrotu zainwestowanych środków. 

Pierwotnie przyjęło się, że fundusze szukają tzw. jednorożców, czyli spółek, których wartość jest szacowana powyżej miliarda dolarów, ale z racji tego, że takie spółki są wyjątkową rzadkością, fundusze zaczęły zmieniać swoje podejście odnośnie oczekiwań stawianych spółkom. 

Fundusze mają dość rygorystyczne zasady wchodzenia w inwestycje, przy czym często też traktują je subiektywnie. 

Często fundusze VC poszukują firm, które są zgodne z ich profilem inwestycyjnym, tzn. z branżą, w której firma działa, przyjętym modelem biznesowym lub samym pochodzeniem spółki. Jedne inwestują wyłącznie w spółki medyczne, inne tylko w projekty typu SaaS, jeszcze inne wymagają, by spółki, w które planują zainwestować, pochodziły z regionu CEE (kraje Europy Środkowo Wschodniej). 

Innym istotnym kryterium, które często fundusze VC biorą pod uwagę, jest etap rozwoju projektu – to, czy spółka jest projektem na etapie pomysłu, czy zbudowany został już produkt (przynajmniej w fazie MVP), czy są już klienci, czy jest sprzedaż, itp.

Rzadko się zdarza, by fundusz posiadający tego typu ograniczenia, zrezygnował z niego i zainwestował w spółkę nie spełniającą jego założeń bazowych. Warto więc sprawdzić, zanim aplikujemy do takiego funduszu, czy nasza firma znajduje się w obszarze jego zainteresowania.

Fundusze też chętniej inwestują w projekty, za którymi stoją ludzie o uznanej renomie, szczególnie tacy, którzy mają już za sobą udaną historię współpracy z VC, najchętniej zakończoną exitem. Same też aktywnie poszukują projektów – biorą udział w różnych wydarzeniach startupowych, podczas których obserwują prezentujące się firmy. Najlepszym, w ich przekonaniu, proponują współpracę w zakresie inwestycji.

Przygotowując swoją firmę do zainteresowania funduszu VC wejściem w inwestycję należy przygotować tzw. pitch deck, czyli prezentację, która opisuje najważniejsze zagadnienia związane z realizowanym przedsięwzięciem. Jest to dokument, który jest traktowany bardzo serio i ma dość sztywno zdefiniowane ramy. 

Pitch deck jest zwykle stworzony w formie prezentacji multimedialnej, zwykle dostarczany w formie dokumentu PDF. Prezentacja powinna być klarowna, zwięzła i atrakcyjna wizualnie, przekazując kluczowe informacje o firmie i jej potencjale.

Typowe elementy, które można znaleźć w pitch decku, to opis problemu i sposób jego rozwiązania, opis modelu biznesowego, analizę rynku i konkurencji, opis produktu lub usługi, model skalowania, opis zespołu zarządzającego, oraz szczegóły finansowe projektu.

Pitch deck powinien być przemyślany, precyzyjny i skoncentrowany na najważniejszych aspektach firmy. Często od jakości pitch decka zależy to, czy dany fundusz zainteresuje się inwestycją w startup.

Co do zasady współpraca z funduszami VC to atrakcyjna wizja dla większości startupów, aczkolwiek należy pamiętać, że są to efektywnie drogie pieniądze, a umowy inwestycyjne nakładają na zarządy spółek szereg obowiązków obudowanych olbrzymimi karami, w związku z czym są to także pieniądze o dużym ciężarze odpowiedzialności.

Fundusze Private Equity

Fundusze PE (Private Equity) zazwyczaj skupiają się na inwestowaniu w bardziej dojrzałe przedsiębiorstwa, które mają już pewien okres działalności, generują dochody i posiadają ugruntowaną pozycję na rynku. W związku z tym, fundusze PE rzadziej inwestują bezpośrednio w startupy na wczesnym etapie rozwoju.

Typowym obszarem inwestycji funduszy PE są transakcje typu buyout, w których fundusz PE przejmuje większość lub całość udziałów w istniejącej spółce. Mogą również angażować się w transakcje growth equity, które dotyczą inwestycji w istniejące przedsiębiorstwa, które mają potencjał dalszego wzrostu i rozwoju.

Jednak warto zaznaczyć, że w niektórych przypadkach fundusze PE mogą inwestować w startupy na późniejszych etapach rozwoju, zwane startupami growth stage. Te startupy już osiągnęły pewien sukces, mają dobrze zaprojektowany model biznesowy i są gotowe do skalowania działalności. Jednak inwestycje funduszy PE w takie startupy są często bardziej selektywne i koncentrują się na startupach z wysokim potencjałem wzrostu i dojrzałym rynkowym.

Podsumowanie 

Jeśli szukasz wsparcia finansowego dla swojej firmy bardzo ważne jest, by odpowiednio dobrać kierunek poszukiwań do branży, w której działasz, poziomu rozwoju firmy, a także poziomu innowacyjności produktu lub przedsiębiorstwa.

Startupy i firmy technologiczne o dużym potencjale wzrostu chętniej spoglądają w stronę aniołów biznesu i funduszy VC, natomiast firmy o stabilnej pozycji rynkowej z pewnością sięgną po ofertę banków, funduszy lub wsparcia w formie dotacji czy grantów – czyli form finansowania, o których pisałem w poprzednim wpisie.

Udostępnij ten artykuł